Eko Politika Ekonomi Politikası
AB Hükümetler, Washington’un Kiev’e 50 milyar dolar tutarında kredi verme önerisi karşısında kendilerinin de tuzağa düşürülmesinden korkuyor.
Avrupa ülkeleri, ABD’nin dondurulan Rus varlıklarından elde edilen kârları Ukrayna’ya 50 milyar dolara varan bir kredi sağlamak için kullanma yönündeki baskısını isteksizce kabul edecekler.
Gelişmiş ekonomilerden oluşan G7 grubunun maliye bakanları Cumartesi günü İtalya’da toplanırken, AB’nin en güçlü başkentleri ABD’den, Washington’un gözde projesi olarak gördükleri projenin maliyetlerini üstlenmeyeceklerine dair garanti talep etti.
Aylardır ABD, savaşın yıktığı ülkeye sağlanan mevcut fonların önümüzdeki yıl gibi erken bir zamanda tükeneceği korkusuyla Avrupalı müttefiklerini Kiev’e para toplamak için alternatif yollar aramaya zorluyor .
Her ne kadar – Cumartesi günü yaptığı açıklamada – G7, krediye ilişkin varlıkların gelecekteki kârını “öne çıkarmaya” yönelik ABD öncülüğündeki teklif konusunda “ilerleme kaydediyor” olsa da, Fransa ve Almanya gibi ülkeler vergi mükelleflerinin vergi mükelleflerinin zarar görmesinden korkuyor. Savaş bittikten sonra Kiev borcunu ödeyemezse zor durumda kalacak.
Ülkenin G7 başkanlığında toplantıya başkanlık eden İtalya Maliye Bakanı Giancarlo Giorgetti, “Önemli teknik ve hukuki sorunlar var” dedi.
Başkan Vladimir Putin’in Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesinden hemen sonra Avrupa’daki Rus devlet varlıkları donduruldu. Bunlar o zamandan beri yatırıma dönüştürüldü ve faiz kazanıyor. Aylar süren anlaşmazlıkların ardından ABD, varlıklara bütünüyle el koyma ve bunun yerine faizi kredi için kaldıraç olarak kullanma yönündeki orijinal planını küçülttü.
AB’nin oyunda daha fazla nüfuzu var çünkü Rusya’nın dondurulmuş varlıklarının büyük kısmını elinde tutuyor, ABD bankaları ise yalnızca ihmal edilebilir miktarda fon tutuyor.
Almanya Maliye Bakanı Christian Lindner, “Farklı seçenekleri hâlâ anlamamız gerekiyor” dedi. “Ekonomik ve hukuki sonuçları değerlendirmemiz gerekiyor, dolayısıyla böyle bir aracın bazı unsurları hakkında somut konuşmak için henüz çok erken.”
Aylar süren anlaşmazlıkların ardından İtalya’da toplanan maliye bakanları birleşik bir cephe sergilemeye çalıştı ancak AB ülkelerinin plana yalnızca ılımlı bir destek göstermesiyle çatlaklar ortaya çıktı.
Diplomatlar, G7 liderlerinin Haziran ortasında İtalya’da yapacağı toplantı öncesinde bu farklılıkları ortadan kaldırmak için zorlu bir mücadeleyle karşı karşıya.
G7 toplantısına katılan Ukrayna maliye bakanı Serhiy Marchenko, ülkesinin 2025’te en az 10 milyar dolarlık bir bütçe açığıyla karşı karşıya kalabileceğini söyledi. Marchenko, ABD liderliğindeki planı “doğru yönde atılmış bir adım” olarak nitelendirdi ancak desteklediğini de sözlerine ekledi. Rus varlıklarına bütünüyle el konulması.
Avrupa kaybetmeye hazır
Avrupa, ABD’nin önerisini kabul etmenin Washington’a bir PR zaferi kazandıracağından ve faturayı eninde sonunda ödeyeceğinden endişe ediyor.
Plana göre, varlıkların yıllık faizi kredinin geri ödenmesinde kullanılacak, ancak Avrupalı yetkililer savaş bittiğinde varlıkların Rusya’ya geri verilmesi durumunda bir yedek plan taslağı hazırlama konusunda istekli.
Ukrayna’nın borç geri ödemelerinin barış anlaşması kapsamında alacaklıları tarafından ertelenmesi durumunda Avrupalı vergi mükelleflerinin parayı öksürmek zorunda kalacağına dair korkular da mevcut.
Ancak Marchenko şunları söyledi: “Bu [varlıkların] Rusya’ya teslim edileceği bir durumu hayal edemiyorum.”
AB’nin G7 üyeleri Almanya, Fransa ve İtalya, faiz ödemelerinin kredinin yarısına gelindiğinde değişmesi veya Ukrayna’nın önümüzdeki yıllarda borcunu ödeyememesi durumunda ABD’nin kendi payına düşeni ödemesi gerektiğini vurguladı.
Masadaki seçeneklerden biri, beklenenden daha fazla faiz oranı ödeme riskini sınırlamak için resmi bir son kullanma tarihi olmayan açık uçlu bir kredi verilmesini içeriyor.
Bir bütün olarak AB için riskler yüksek. Bu hafta bloğun 27 başkenti, Rusya’nın Avrupa’daki dondurulan varlıklarından elde edilen kârın yüzde 90’ını (yaklaşık 3 milyar Euro) bu yılın Temmuz ayından itibaren Ukrayna’ya silah satın almak için kullanma planını imzaladı.
Paris gibi bazı Avrupa başkentleri, ABD’nin teklifinin unsurlarını da kapsayacak şekilde bu zorlu anlaşmayı dramatik bir şekilde değiştirme konusunda isteksiz.
Gerilimin bir diğer unsuru da Washington’un potansiyel krediyi doğrudan Ukrayna’ya devretmeye istekli olmasıdır. AB yetkilileri, varlıkların çoğu Avrupa’da tutulduğu için bunun yerine parayı Kiev’e tahsis edilen fon aracılığıyla dağıtmayı önerdi.
Kaynak: https://www.politico.eu