Eko Politika Ekonomi Politikası
temizenerji.org sitesindeki habere göre;
Aralarında Türkiye’nin de yer aldığı 21 ülkede, Çin finansmanının da sonlanmasıyla, planlama aşamasındaki kömür santrallerinin geleceğinin belirsiz olduğu belirtiliyor.
Ember, E3G ve Global Energy Monitor düşünce kuruluşları tarafından bugün yayımlanan “No New Coal Factbook” (Yeni Kömür Santrali Yok) çalışması, dünya genelinde kömürlü termik santral inşa etmeyeceğine dair beyanda bulunmayan ülkelerin durumunu ortaya koydu.
Küresel ölçekte yeni kömürlü termik santral proje stokunun hızla azaldığına dikkat çekilen raporda, kömürle ilgili en fazla proje planlayan ve aralarında Türkiye’nin de yer aldığı 21 ülkede (Çin finansmanının da sonlanmasıyla) planlama aşamasındaki santrallerin geleceğinin belirsiz olduğu belirtiliyor.
Planlama aşamasında en fazla projeye sahip ülkeler arasında Çin, Hindistan, Vietnam, Endonezya, Türkiye ve Bangladeş yer alıyor.
Bu ülkelerin yanı sıra dünya genelinde 16 ülkenin bir adet kömürlü termik santral projesi bulunuyor. Bu ülkeler arasında Avustralya, Kamboçya, Kenya, Kazakistan, Fas ve Polonya yer alıyor. Bu ülkelerin hâlihazırda yeni kömürlü termik santral inşa etmeme taahhüdü verme imkânları bulunuyor.
Raporda, aralarında sekiz adet OECD ve AB üyesi ülkenin yer aldığı 40 ülkenin, yeni kömürlü termik santral inşa etmemek üzere derhal taahhüt verebilme imkânı olduğunu belirtiliyor. Bu ülkelerin 36 tanesinin proje geliştirme ya da inşa aşamasında kömür santrali projesi bulunuyor.
Bunların yanı sıra günümüzde dört ülkede (Japonya, Güney Kore, Birleşik Arap Emirlikleri ve Kazakistan) termik santral inşası devam ediyor, ancak bu ülkelerin proje stokunda başka santral yer almıyor.
Raporun Türkiye için ayrılan bölümünde yer alan bilgiler ise şu şekilde:
“Türkiye’de kamu tarafından sağlanan büyük ölçekli teşviklere rağmen işletmedeki tesislerin günümüzde maruz kaldığı ekonomik zarar, kömürün gelecekteki rekabet gücüne ilişkin endişeleri artırıyor. Bu görünüm, 2016’dan bu yana planlama aşamasındaki kurulu gücün yaklaşık yüzde 80’inin iptal edilmesine yol açtı. Bu iptal eğiliminin, kamuoyunun yenilenebilir enerjiye yönelik artan ilgisi ve Çin finansmanına yönelik muhalefetle devam etmesi öngörülüyor. Proje stokundaki birçok projenin geleceği, Çin’in denizaşırı kömür finansmanını sonlandıracağına yönelik taahhüdü sonrası daha belirsiz hale geliyor.”
“Net sıfır yol haritası belirlenmeli”
Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Ember Elektrik ve İklim Veri Analisti Ufuk Alparslan, “Türkiye Paris Anlaşması’nı yürürlüğe koyma kararı vererek önemli bir adım attı. Şimdi bu adımın anlam kazanabilmesi için net sıfır yol haritasının belirlenmesi gerekiyor. Net sıfır yol haritası birçok aşamadan oluşacak uzun ve zorlu bir süreç.
Ancak bu aşamalardan ilki ve aynı zamanda hayata geçirilmesi en kolay olanı yeni kömür santrali inşasından vazgeçme kararı. Böyle bir kararın açıklanması ülkemizin iklim değişikliği ile mücadele konusunda ne kadar samimi olduğunu da kanıtlayacaktır.” ifadelerini kullandı.
E3G, Ember ve GEM tarafından Eylül ayında yayınlanan başka bir rapor, küresel ölçekte proje aşamasındaki kömürlü termik santral proje stokunun, 2015 yılında imzalanan Paris Anlaşması’ndan bu yana yüzde 76 daraldığını ortaya koyuyor. 2015-2021 yılları arasında, aralarında Malezya, Şili, Sri Lanka, Peru, Kuzey Makedonya ve Karadağ’ın da yer aldığı 44 ülke, yeni kömürlü termik santral inşa etmeyeceğine dair resmi beyanda bulundu.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, ‘2021 yılı sonrasında yeni kömür yok’ çağrısı yaparken, 26. Taraflar Toplantısı’nın (COP) başkanlığını üstlenen Alok Sharma, 2021’nin Kasım ayında gerçekleştirilecek COP26’nın ‘kömürün tarihin sayfalarında gömüldüğü’ bir zirve olmasını bekliyor.
Bu yılın başında Japonya ve Güney Kore, denizaşırı kömür santrali projelerine finansman sağlamayacağını açıklamıştı. Çin’in geçtiğimiz günlerde benzer taahhüdünü kamuoyuna sunmasıyla birlikte, küresel ölçekte inşaat aşamasına geçmemiş kömür proje stokundaki santrallerin iptallerinin hızlanması bekleniyor.
Çin’den alacağı finansal destekle kömür santrali inşası planlayan 24 ülke için bu açıklama, kömürlü termik santrali projelerinin iptal olmasına ve temiz enerji teknolojilerinin önceliklendirilmesine imkân sağlayabilir.