PKK’nın orman yangınlardaki rolünü örtmeye yönelik medya ve sosyal medyada sıkça rastlanılan yalan, yanlış haber ve yorumlar ile yaratılmaya çalışılan algılardan bazıları; meyve ağacı yerine ABD’nin yönlendirmesi ile çabuk yanan çam ağaçlarının her yere dikildiği ve yangın söndürme işlerinin özelleştirilmesi nedeniyle yangınların söndürülemediği iddiasıdır.
4- Her Yere Çabuk Yanan Çam Ağaçları Dikildiği Ve Bunun ABD’nin Türkiye’ye Bir Tuzağı Olduğu İddiası
Özellikle sosyal medyada sıkça rastlanılan bu iddia son orman yangınlarında sonra yangınların meydana gelmesinde ve yayılmasının esas sorumlusu olduğu şeklinde daha yüksek perdeden ve geniş kesimler tarafından dile getirilmiştir.
Amaç, bu konuda yanlışı ve olumsuzlukları dile getirmek, düzeltmek, halkı aydınlatmak olmadığı için iddia konusu ile ilgili olarak Orman Genel Müdürlüğü veya bu konuda uzman akademik çevrelerden görüş alınmasına gerek duyulmamıştır.
Ege ve Akdeniz bölgesindeki çamlar (kızılçam) iddia edildiği gibi 1947 yılında ABD tarafından Marshall yardımı çerçevesinde verilen ve dikilen ağaçlar değildir. Anadolu’da milyonlarca yıldır var olan, bu coğrafyanın asıl ağaçlarındandır(1) Kızılçam, Akdeniz ikliminin egemen olduğu yörelerde kuraklığa en dayanaklı, en ideal tür olduğu için yayılım göstermiştir.
Çam ağaçlarının yerine köylümüze gelir getirmesi için daha kolay yanmayan zeytin, ceviz, badem, incir vb ağaçlar dikilmesi gerektiği görüşü, ağaçlandırma ve orman konusunda fazlaca bilgisi olmayanların iyiniyetli temenniden öteye gitmeyen bir görüştür.
Öncelikle her ağaç, her bölgede, iklimde ve toprakta yetişmez. Uzmanların ağaçlandırma yapılacak bölgede yapacakları etüd ve analiz çalışmaları sonucunda o bölgeye en uygun ağaç türü tespit edilir. En uygun tür, yörenin iklim, toprak topoğrafik (rakım, eğim, bakı) özelliklerine göre tespit edilir. Yani, çam yerine zeytin, ceviz, badem, incir, sakız ağacı gibi daha iyi toprak, gübreleme, sulak alan ve sürekli bakım isteyen ağaçları yanan orman alanlarına dikelim demekle olmuyor.
Meyve Ağacından Orman Olur mu ?
Ekosisteme uyumlu olsa bile meyve ağalarından orman, değil meyve bahçesi oluşturulur. Meyve ağaçları belirli aralıklarla dikildiği ve taban örtü temizliği yapılması, devamlı içinde insan, araç olması gerektiğinden havadaki tozu tutma, erozyon önleme, oksijen üretme, karbon tutma, bitkisel biyoçeşitlilik ve yaban hayatının gelişmesi gibi fonksiyonları da az olur.
Çam ağaçlarının yerine köylümüze gelir getirmesi için zeytin, ceviz, badem, incir vb ağaçlar dikilmesi gerektiği görüşü ile çam ağaçlarının ülke ekonomisine hiçbir yararı olmadığı izlenimi yaratılmaktadır. Çam ağacı; sanayi, mobilya, parfümeri, kağıt, maden, gıda gibi birçok sektöre girdi sağlamaktadır.
Burada az bilinen bir hususta, Orman Genel Müdürlüğünün (OGM) orman oluşturmak amacıyla yaptığı ağaçlandırma dışındaki faaliyetleridir. OGM, kırsal kalkınmaya destek vermek amacıyla odun dışı orman ürünleri veren türlerle (keçi boynuzu, antepfıstığı, ceviz, badem, dut vb) ilgili eylem planları ve ağaçlandırma çalışmaları yapmaktadır. Gelir getirici bu türlerin yanında tıbbi ve aromatik bitkilerle ilgili çalışmalar da yürütmektedir.
5- Yangın Söndürme İşinin Özelleştirilmesi Nedeniyle Yangınların Söndürülemediği İddiası
OGM tarafından yürütülen yangın söndürme işlerinin özelleştirildiği, ormanların güvenliği özel şirketlerin eline bırakıldı iddiası, yangınla mücadelede kullanılan araçlardan biri olan hava araçlarının (uçak, helikopter) ihale yoluyla kiralanmasına dayandırılmaktadır.
Orman yangınlarıyla ilgili mücadele Orman Genel Müdürlüğünün asli görevi olup özelleştirilmesi diye bir husus sözkonusu değildir. Yangınla mücadelede kullanılan hava araçlarını kiralanmasını özelleştirme diye nitelenmesi doğru değildir. 2019 yılından öncede yangın söndürmede kullanılan THK’na ait hava araçları pazarlık usulüyle THK ile OGM arasında yapılan protokollere göre kiralanmaktaydı. 2019 yılından THK ile yapılan pazarlıkta anlaşılamaması üzerine hava aracı temini, Kamu İhale Mevzuatına göre yüklenicilerden kiralamaktadır. THK’da diğer yüklenicilerle beraber aynı şartlarda ihalelere katılma hakkına sahiptir.
Nitekim, 2021 yılında yapılan 2021/58222 kayıt numaralı ihalede; 3 adet Beriev BE -200 10.000 Litre kapasiteli amfibik yangın söndürme uçağı, 15 adet Mi-8 2.500 litre kapasiteli genel maksat helikopteri ve 2 adet genel maksat yangın söndürme CH-47 Chinook 7.500 litre kapasiteli helikopter Türk Hava Kurumu (THK) Gökçen Havacılık İktisadi İşletmesi-CMC Savunma Sanayi İş Ortaklığı’na verilmiştir(2)
Kiralanan hava araçlarının sevk ve idaresi tamamen yangın amirleri ve OGM yöneticileri tarafından yapılmakta olup yüklenicinin araçlar üzerinde herhangi bir inisiyatifi bulunmamaktadır.
1-http://unalakkemik.net/wp-content/uploads/2020/01/%C3%87amlar%C4%B1n-Jeolojik-%C3%A7a%C4%9Flardan-g%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCze-T%C3%BCrkiyedeki-varl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.pdf (erişim tarihi:22.08.2021)
2– https://www.thk.org.tr/haberdetaygetir.php?h_id=26(erişim tarihi: 10.08.2021)
—————————————————————————————————————————–
Ormanlarımız Yakılırken Gaflet, Dalalet, Hıyanet – 1
Ormanlarımız Yakılırken Gaflet, Dalalet, Hıyanet – 2
—————————————————————————————————————————–