Eko Politika Ekonomi Politikası
ABD’den gelen veriler pandemi sonrası için umut verir şekilde. Bu umut veren veriler için kimse bunların “baz etkisi” nedeniyle olumlu geldiğini düşünmek istemiyor. Baz etkisi ne demek; bu yıl elinize gelen veriyi, bir dönem önceki veri ile karşılaştırarak yorumlamak. Bugünlerde gelen veriler geçen yıl pandeminin, birinci atağının tüm hızıyla hüküm sürdüğü zamanların verileri. Bu zamanlarda tüm dünya, özelikle Çin Halk Cumhuriyeti tamamen kapanarak dünya tedarik zincirinde çok önemli açığa neden olmuştu. Dünya pandemi konusunda çok tecrübesizdi. Aşı, ilaç konusunda belirsizlik vardı. Büyüme, istihdam dahil tüm veriler 10-20 yıl gerilere gitmişti. Ekonomi neredeyse durmuştu.
Doğal olarak; bugün tedarik zinciri çok sistemli olmasa da tekrar kuruldu. Aşı artık var. İlaç, eli kulağında. Önümüzdeki aylar konusunda umut var, ekonomik göstergeler aynı ayın geçen yılki verilerine göre olumlu geliyor. Bu da “baz etkisi” nedeniyle düzelmenin çok umut verici olduğu yanılsamasını oluşturuyor.
Şimdi gerçek, “baz etkisinden” bağımsız, bir ABD verisini görelim.
Aşağıdaki tablo ABD Merkez Bankası FED’in bilanço aktif büyüklüğünü gösteren veri. Tablo, 19 Mayıs 2021 tarihi itibariyle.
Laf kalabalığı olmasın diye “aktif büyüklüğünden” anlamamız gereken “Merkez Bankasının piyasaya ne kadar para dağıttığını gösterme anlamına gelir.
2008 Eylül ayında başlayan kriz sonrası ABD ekonomiyi dengede tutmak. İçin 100 yıldan buyana; 1.Dünya savaşı, 2.Dünya Savaşı, Kore savaşı, Vietnam savaşı ve daha bir sürü olayı 900 milyar dolar ile halleden ABD. 2008 den itibaren başlayan krizin alevini, 19 Mayıs 2021 tarihi itibariyle piyasaya dağıtılan para 7 trilyon 922 milyar dolara (Yuvarlak olarak 8 trilyon dolar) çıkmasına rağmen söndüremiyor.
Önümüzdeki aylarda bu rakamın 9 trilyon doları göreceği söyleniyor. Elinde “KRİPTO PARA” vs. tutanlar, hiperenflasyon patladığında ABD çok sert tedbirler almak zorunda kalacaktır. Bugünden dikkat edin.