Son Mühür’de yayınlanan Ayşegül Koç’un hazırlayıp sunduğu Gün Başlıyor programına DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof Dr. Doğan Yaşar konuk oldu. Yaşar; “Karadeniz’in 70 metre buz tuttuğu dönemler var… Biz daha ağırını bekliyoruz” diyerek tedbir alınması gerektiği konusunda uyarılarda bulundu.
DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof Dr. Doğan Yaşar, Ayşegül Koç’un hazırlayıp sunduğu Gün Başlıyor programına konuk oldu. Prof Dr. Yaşar ‘küresel soğuma‘ tehlikesiyle ilgili açıklamalarda bulundu. İşte Yaşar’ın konuşmasında öne çıkanlar;
”Türkiye 2 sene üstüste kuraklığı kaldıramaz”
İklim krizi yoktur. İklimin neden olduğu krizler vardır. Bunun nedeni, idaridir, yöneticilerdir. Şimdi küresel soğumayı bekliyoruz ama biz buna ‘mini soğuma’ diyoruz yani çok uzun vadeli bir şey değil. Ama bu o kadar sert olabilir ki, bunu zaten 2004 yılında Amerika’daki Pentagon’da Bush’ı uyarmıştı; ”İngiltere’ye kadar bu buzullar inebilir, biz tedbirimizi alalım” diye. Sorun tedbiri almakta. Nasıl tedbir alacaksınız? Suyunuzu önce kontrol altına alacaksınız. Çünkü bu dönemlerde su olmayacak. Geçen sene %15 gibi eksik yağdı, barajlar boşaldı. Bu dönemlerde yüzde 30, yüzde 40 gibi eksik yağacaktır. Türkiye 2 sene üstüste kuraklığı kaldıramaz çünkü hiçbir hazırlığımız yok. Geçtiğimiz pazartesi gününden itibaren Tarım Bakanlığı, eylül ayında bir su şurası yapalım dediler, pazartesi günü de ilk toplantıyı gerçekleştirdik. Bundan sonra da 15 günde bir toplantılar sürecek. Bizim su konusunda gerçekten sorunumuz yok, su yönetimi konusunda sorunumuz var hala daha. Çünkü bu kurak dönemde Türkiye cari açığını kapatır, kuzey tarafı tamamen tarımda devre dışı kalacak. Bizim burada ürettiğimiz ürün o kadar değerli hale gelecek ki… Zaten verimli illere gelmesinin nedeni bütün insanların bundan… Mesela Çin Seddi’nin yapılma nedeni soğumalardır, her soğumada Kuzey insanları Çin’e saldırıyorlar, adam Çin Seddi’ni yapıyor.
Biz Türkler neden geldik Orta Asya’dan? Çünkü nüfusumuz çok daha az olduğu için Moğollar ile baş edemedik. Biz kalktık buraya, Anadolu’ya geldik. 1220’li yıllara baktığınız zaman, Karadeniz’in 70 metre buz tuttuğu dönemler vardır. Kuraklığı görebiliyor musunuz? Yani Moğollar böyle keyfine gelmiyor, aç adamlar aç, herkes aç.
”’Binlerce kişi intihar etti…”
1929 yılında İstanbul Boğazı buz tuttu ki zaten Atatürk’ün en büyük şanssızlığı buydu. Biz o dönem çok ciddi bir kuraklık yaşadık. Dünyaca kurak bir dönem yaşıyorduk. Hatta 29’da, Amerika’da borsa çöktü, borsa çökünce binlerce kişi intihar etti. Tarımdır onun nedeni… Çünkü John Steinbeck’in çok güzel bir kitabı vardır ‘Gazap Üzümleri’ diye, o dönemi anlatır. 1 milyona yakın tarım işçisi tarım yapılamadığı için California’ya göç ediyor, o dönemi anlatıyor. Biz daha hiç öyle bir dönem yaşamadık ki… Yaşayacağız. Biz daha sertini bekliyoruz. Bizim hazırlığımızın zaten olması lazım. Bakın dünyada bütün gelişmiş ülkelerde yeraltı suları çok önemlidir. Olmazsa olmazdır ve dünyanın en önemli hazineleridir. Ne altın, ne petrol, ne bir şey. Korunması gereken en önemli kaynak yeraltı sularıdır. Şuanda Menderes Ovaları kaynıyor, çünkü nisanda yağmur yağmayınca ekilen pamukların bir kısmı muhtemelen sökülecek, tekrar dikilecek. Buğday-tahıl için de aynı şey geçerli. İşte bu dönemde yeraltı suları kullanılacak…