Eko Politika Ekonomi Politikası
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %15,61, aylık %0,91 arttı
Şubat ayında bir önceki aya göre %0,91, bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,60, bir önceki yılın aynı ayına göre %15,61 ve on iki aylık ortalamalara göre %12,81 artış gerçekleşti.
TÜFE son aylarda olduğu gibi artış trendini sürdürüyor. Sağlık, gıda, ulaştırma ve beyaz eşya sektörlerindeki fiyat artışları yıllık enflasyonun yukarı seyretmesinde başlıca nedenler. Salgın ile beraber sağlık sektöründeki ihtiyaçlara bağlı olarak talep artışı fiyat artışlarını beraberinde getirdi.
Enflasyon hesabı yaparken malların ağırlığı neye göre belirlenir?
Pek çok kişini kafasını kurcalayan enflasyonun içindeki malların dağılımı konusudur. TÜİK değişen koşullara göre hesaplara dâhil ettiği malların da ağırlıklarının değiştirir. Hesaplama ağırlığını belirlerken temel kıstas tüketicilerin genelde giderleri arasında kapsadığı pay dikkate alınır. Tüketici Fiyat Endeksindeki mal gruplarının paylarına bakacak olursak;
- Gıda ve alkolsüz içecekler %24 oranıyla en çok paya sahiptir.
- Ulaştırma %15,49’ luk paya sahiptir.
- Konut %15,39’luk paya sahiptir.
Buradan da görüldüğü gibi TÜFE harcama grubunda en çok paya sahip gıda mallarında %15,29’luk bir artış enflasyonu yukarı doğru çekmektedir.
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %27,09, aylık %1,22 arttı
Yurtiçi üretici fiyatlarının tüketici fiyat endeksinden daha hızlı artması, fiyat artışlarının maliyet enflasyonundan kaynaklandığını göstermektedir. Maliyet artışlarının nedenleri;
- İthal girdi bağımlısı olan sektörlerin kur artışı ile maliyetlerin artması
- Faizlerin artması borçlanma maliyetlerinin artması
- Salgın sürecindeki üreticilerin maliyetleri sabit kalırken üretimlerinin düşmesi
Yİ-ÜFE yıllık değişim oranları (%), Şubat 2021
Yine tablo:5’de görüldüğü gibi ithal girdi olarak kullanılan ara mallar yıllık olarak %33,77 artış ile maliyet enflasyonunu yukarı taşımaktadır. Bu karşı elektrik, gaz ve buharda meydana gelen 0,68 artış enerji sektöründeki maliyetlerin geçen seneye oranla hiç artmadığını göstermektedir.
Yİ-ÜFE aylık değişim oranları (%), Şubat 2021
Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş Ocakçılığında %0,14 azalış, imalatta %1,56 artış, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %1,73 azalış, su temininde %1,06 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %1,05, dayanıklı tüketim malında %0,85, dayanıksız tüketim malında %2,44, enerjide %0,68 artış, sermaye malında %0,48 azalış olarak gerçekleşti.
Sektörlere göre Yİ-ÜFE aylık değişim oranları (%), Şubat 2021
Aylık en yüksek düşüş; %2,66 ile metal cevherleri, %2,28 ile diğer mamul eşyalar, %1,73 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı olarak gerçekleşti. Buna karşılık temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları %9,43, ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç) %6,10, kok ve rafine petrol ürünleri %5,47 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
Şubat ayına enerji sektörü, metal cevheri ve içeceklerde meydana gelen fiyat düşüşleri Yİ-ÜFE’yi olumlu etkilerken dışa bağımlı olduğumuz kâğıt petrol ve ecza ürünlerindeki fiyat artışları ülkemizin mücadele ettiği fiyat istikrarını olumsuz etkilemiştir.